Cómo animar á ler a nenos e nenas de Primaria
Moitas
veces atopámonos con alumnos e alumnas que non lles gusta ler
e todolos pais e nais se preguntan como poden axudalos . A
continuación podedes ler un artigo moi interesante que se atopa na
web solohijos.com, con recomendación sinxelas e que pode
dar ideas .
Como
podéis comprender, nadie os puede proporcionar un remedio de estas
características, entre otras cosas, porque en educación no existen remedios
milagrosos cual elixir de curandero. Pero sí ha habido estudiosos de la lectura
que se han dedicado a observar el proceso lector de los chicos y chicas y a
reflexionar sobre este comportamiento para saber qué pasa en los buenos
lectores y qué sucede en los que leen poco.
¿Por
qué no leen nuestros hijos?
A
menudo se oye que la causa principal por la que no leen los jóvenes de hoy en
día es la televisión. Puede ser que este cine casero no ayude a promocionar la
lectura, ya que es más pasivo que el libro, exige menos esfuerzo mental, es más
atractivo para los pequeños, etc. No vamos a insistir aquí sobre los problemas
que presenta este dispositivo para la lectura y el estudio, pero yo quiero
apuntar dos reflexiones: Primero que ya Rousseau, en el siglo XVIII,
calificaba la lectura como “el azote de la juventud“, lo que indica que, cuando
no había televisión, leer también era una actividad poco atractiva para muchos
jóvenes.
En
segundo lugar que, a pesar de que siempre se dice que se lee poco, nunca se ha
leído tanto como en estos momentos y, a veces, la televisión, aunque parezca
mentira, usada racionalmente, puede ayudar a leer. Así, es frecuente que las
series televisivas de más audiencia disparen la venta de los libros en los que
se basa. Los seres humanos, y por lo tanto los jóvenes y los niños, cuando
practicamos una actividad lo hacemos, entre otras, por dos razones: porque la
vemos hacer a otros -imitación- y porque tenemos facilidad para realizarla.
Como bien ha estudiado el psicólogo Bandura, la imitación de un buen
modelo es una de las principales formas de aprendizaje humano. Por eso, cuando
hablas con una persona que ha leído desde niño, normalmente dice que su padre,
su madre, un abuelo… era un gran lector que, con su ejemplo y cariño, le enseñó
a amar la lectura. El niño que no tiene un buen modelo tiene menos
probabilidades de ser un entusiasta de la lectura. De la misma manera el
que tiene dificultades para entender el lenguaje escrito -porque no tiene buena
velocidad lectora, se equivoca al leer, no entiende lo que lee, etc.- tiene
menos posibilidades de ser un buen lector. En mis largos años de experiencia
nunca he visto a ningún niño que, no siendo un buen lector y leyendo con gran
esfuerzo, le guste y quiera leer.
¿Qué
podemos hacer para que lean?
Que
nos vean leer. El ejemplo es, en educación, el argumento más convincente porque
posibilita la imitación, animando al niño o la niña a hacer aquello que hace
una persona que tiene prestigio para ella como es su padre o su madre. Además,
si yo no leo, ¿cómo voy a decir a mi hijo que leer es muy divertido? ¡Si no me
ve leer nunca! Como no es tonto me preguntará: “¿A tí no te gusta divertirte?”
O pensará: “Dice eso para que lea, pero no es verdad, leer es aburridísimo”. Y
no leerá.
-Leerle
nosotros. Es una práctica fundamental, tal vez la más importante y eficaz.
Sobretodo, con los niños que tienen dificultades para leer y les cuesta gran
esfuerzo hacerlo, con repeticiones de palabras o de sílabas, sustituyendo unas
letras por otras, que les impide entender el mensaje y comunicarse con el
libro. Leer así es aburridísimo. Es como leer en un idioma que no comprendes, y
no hay persona humana que pueda leer más de dos minutos en un lenguaje que no
entiende. Pero al leerles nosotros, comprenden el mensaje, por lo que disfrutan
con lo que oyen, están atentos y se dan cuenta de que en aquellas páginas hay
historias divertidas que valen la pena. La lectura constante, gratis, como
un regalo, sin pedir nada a cambio y con amor del adulto siempre despierta el
interés y las ganas de leer a medio y largo plazo. Contarles cuentos e
historias. Es otra actividad que encanta a los niños de estas edades,
aumenta el vocabulario y desarrolla la imaginación además de incrementar los
lazos afectivos entre padres e hijos. Contar cuentos no es fácil y a veces nos
sentimos un poco torpes, pero se puede aprender con un poco de esfuerzo. Hay
estupendos libros que dan muy buenas ideas y tienen cuentos tanto tradicionales
como modernos….
-Leer
con ellos. Cuando el tutor/a nos dice que a nuestro hijo le cuesta leer y debe
“practicar” en casa, no lo hará si lo dejamos solo ante el libro en su
habitación. En estos momentos necesita nuestra ayuda y nuestro apoyo para que
ejercite durante 10 minutos cada día. Leer con ellos supone, por ejemplo,
repartirnos la página, llegando a un pacto: “Yo leo el primer párrafo y tú el
segundo, ¿vale?”. Leer con ellos requiere que nuestra actitud sea positiva,
nunca crítica con sus errores, porque él se ha de sentir cómodo y, lo más
importante, con ganas de leer al día siguiente otra vez. Si tiene dificultades
para descifrar una palabra se le dice entera sin más, sin esperar a que él haga
un gran esfuerzo de análisis que lo agote. Cuando lea una palabra por otra, por
ejemplo, “camino” por “camión”, se le puede decir: “Es verdad, podría decir
camino porque empieza igual y se parecen mucho, pero dice camión”, porque es
importante justificar siempre sus errores que nunca son voluntarios. Y por
último, una regla de oro: siempre un poco menos. Es mucho mejor hacer dos
sesiones de cinco minutos que una de quince.
-Suscribirlos
a revistas infantiles y juveniles. Pocas personas hay que al llegar a casa y pasar
ante el buzón, no miren a ver si tienen algo para ellos. Recibir
correspondencia a nombre de uno es agradable. Los niños lo ven y sienten un
poquito de envidia de que las cartas sean siempre para sus mayores. Por eso,
suscribirlos tanto en centros comerciales que les manden libretos de publicidad
a su nombre, como a revistas como “Leo, leo”, que mensualmente les mandan un
libro a su nombre les hace bastante ilusión y les anima a leer.
-Explicarles
algún pasaje que nos parezca adecuado del libro que estamos leyendo nosotros. Animar a la lectura es mover la
voluntad del niño hacia una actividad que se supone placentera y agradable. Por
eso comunicarles y hacerles partícipes de nuestras satisfacciones es
demostrarle que leer es divertido y apasionante.
-Respetar
sus derechos como lector. Daniel Pennac, en su libro Como una novela,
expone los diez derechos del lector, entre los que destacaría en estas edades el
derecho a leer lo que le guste (aunque no sea de gran calidad literaria), el
derecho a no terminar un libro (¿tú acabas una novela que te aburre?), el
derecho a saltarse páginas, a leer en voz alta y a callarnos (¿a tí
te gusta que te pregunten qué has entendido del libro que estás leyendo?).
-Acompañarlos
a las librerías a ver libros. Afortunadamente, cada vez hay más libros atractivos para
los niños y más librerías especializadas para ellos o con secciones de
literatura infantil y juvenil. Siempre respetando sus derechos conviene
llevarlos de vez en cuando a ver libros, aunque no siempre compren. Tienen,
como nosotros, el derecho a no comprar y nosotros la obligación de respetarlo.
Pero es muy bueno que miren y desarrollen su curiosidad.
-Animarlos
a escribir. Siempre que escribimos, necesariamente leemos. Por eso los niños que
tienen dificultades para leer, si escriben a sus amigos en verano, confeccionan
notas, hacen rótulos en su habitación, etc., están leyendo y desarrollando su
capacidad para leer más deprisa y con menos esfuerzo.
-Mover
la voluntad de tu hijo hacia la lectura requiere, como todo en educación, que
estas técnicas y otras que tú te puedes inventar, las apliques con sentido
común y con amor. Sentido común para elegir el momento más adecuado
para llevarlas a cabo, respetando sus derechos como lector, y amor para
comprender sus intereses, y solidarizarse con sus dificultades."
KAMISHIBAI
No blog do proxecto Kamishibai do CEIP San Juan de la Cadena de Pamplona podemos ler esta explicación sobre o Kamishibai
"Kamishibai, en xaponés, quere dicir
"teatro de papel".É unha forma de contar contos moi popular en Xapón.
Adoita estar dirixido a nenas e nenos pequenos que van gozar del en grupo.
Tamén é utilizado como recurso didáctico. Está formado por un conxunto de
láminas que ten un debuxo nunha cara e texto na outra. O seu contido,
xeralmente en forma narrativa, pode referirse a un conto ou a algún contido de
aprendizaxe.
Como o texto está na parte posterior das láminas o kamishibai sempre
necesita un presentador ou intérprete que lea o texto mentres os espectadores
contemplan os debuxos.A lectura do kamishibai realízase colocando as láminas en
orde sobre un soporte, teatriño de tres portas que se chama "butai",
de cara ao auditorio, e deslizando as láminas unha tras outra mentres se le o
texto.
Orixe do Kamishibai
Estamos en 1930, nunha das rúas máis populosas de Tokyo. Ao lonxe vese
chegar a un home en bicicleta. O home apéase dela e fai soar unha carraca.
Pronto empezan a arremuiñarse en torno a el decenas de nenos.É lóxico, o home é
un vendedor de lambetadas. Pero, ademais, trae consigo o kamishibai. Saca un
teatriño de madeira do tamaño dun maletín, polo que comeza a deslizar unhas
láminas cuns debuxos de trazos grosos e sinxelos. No seu reverso está escrito
un texto con rápidas descricións e diálogos vivaces, que o home le. Os nenos
escoitan e miran pampos, berran aterrados, ou rin a pleno pulmón.O kamishibai
nunca falla, é máxico, sempre consegue atrapar a atención dos nenos, facelos
atravesar esa liña que separa a fantasía da realidade.Este é, pois, a orixe do
kamishibai: xurdiu en Xapón, durante a crise económica de finais dos anos 20, como
unha fórmula para combater o desemprego: o home da bicicleta, tras o éxito da
representación, vendía con máis facilidade as súas lambetadas entre os felices
nenos.
Tras unhas décadas de declive, nos últimos anos o kamishibai rexurdiu,
esta vez xa como unha actividade puramente lúdica e pedagóxica, e o fixo con
tanta forza que a súa maxia se estendeu dende o país do Sol Nacente a outros
continentes. Para coñecer algo máis da súa historia.Kamishibai, en xaponés,
quere dicir "teatro de papel". Non obstante, o kamishibai é moito
máis que iso: é todo un universo repleto de historias sinxelas pero ricas en
sentimentos e ensinanzas.
A súa maxia
O kamishibai fascina á audiencia. Une a maxia das palabras co encanto
das imaxes captando a atención de todos, especialmente dos máis pequenos. O
compoñente teatral do kamishibai transcende á simple lectura, axuda a conseguir
un efecto máxico e de concentración en torno ao conto moito máis doadamente que
con outras técnicas.Ao interpretar un kamishibai prodúcese a interacción gozosa
e compartida entre os membros da audiencia, entre estes e o intérprete, e entre
ambos os dous e a mensaxe que o autor quere transmitir.Os nenos asisten en
grupo a un espectáculo no que todos xuntos poden berrar de medo ou rir con
forza. Isto predisponos a compartir os mesmos sentimentos, experimentando a
sensación de grupo e o desfrute conxunto. O devandito efecto pode ser incrementado
polo intérprete adaptando a súa entoación, ritmo e mesmo variando expresións
tendo en conta o ambiente creado.
E ademais...- Pode axudar a recuperar a tradición oral e facilita
enormemente contar contos a outras persoas: avós aos seus netos, rapaces
maiores a outros máis pequenos, nunha festa infantil...- Esperta a imaxinación
e a fantasía entre os oíntes.- Fomenta o gusto pola lectura e a escritura.-
Permite o tratamento da interculturalidad de forma natural mediante o uso de
contos de diferentes culturas. Co kamishibai, ademais de coñecer os distintos
textos, gozarán das imaxes que corresponden ás tradicións de cada unha delas.-
Facilita que os nenos asuman o papel non só de oíntes, senón tamén de
intérpretes e creadores.- Como creadores, no Taller de Kamishibaiesíxeselles e
fomenta o traballo en grupo e a participación en actividades do centro e/ou do
ámbito.- Axuda a estruturar e organizar os textos narrativos.- Resulta moi
axeitado no tratamento integrado das distintas linguas."
Se queredes saber máis :
http://kamishibai.educacion.navarra.es/que-es/
http://www.cuentosmonos.com/portfolio/kamishibai/
http://www.educacion.alboan.org/es/site/search?tab=materials&q=kamishibai+
Neste video podedes ver como se narran contos con esta técnica:
http://kamishibai.educacion.navarra.es/que-es/
http://www.cuentosmonos.com/portfolio/kamishibai/
http://www.educacion.alboan.org/es/site/search?tab=materials&q=kamishibai+
Neste video podedes ver como se narran contos con esta técnica:
OS MELLORES SEGÚN A FUNDACIÓN CUATROGATOS
A Fundación Cuatrogatos é unha organización sen fins de lucro creada en Miami, Estados Unidos, polos escritores Sergio Andricaín e Antonio Orlando Rodríguez
para traballar a favor da cultura e a educación. Entre os seus
principais obxectivos están a investigación e o estudo da produción
editorial en español dedicada aos lectores infantís e xuvenís.
Co Premio Fundación Cuatrogatos, o desexo é contribuír á difusión e lectura de libros de alta calidade creados por escritores e ilustradores iberoamericanos. Despois dun longo proceso de lectura, análise e discusión dunha ampla e representativa mostra de libros en español para nenos e mozos, publicados recentemente por pequenas e grandes editoriais de Iberoamérica e Estados Unidos, un comité de lectores realizou a selección dos títulos gañadores do Premio Fundación Cuatrogatos 2015.
Trátase de 20 libros altamente recomendados polos seus valores literarios e plásticos, que a xuízo da nosa institución merecen ter a maior difusión. Ao outorgarlles este recoñecemento, preténdese contribuír a que cheguen, durante o 2015, ao maior número posible de fogares, escolas, bibliotecas e outros espazos onde se propicie o encontro dos novos lectores con obras da maior calidade.
Os libros foron escollidos por un equipo de profesionais de formación multidisciplinaria -filoloxía, periodismo, socioloxía, bibliotecología, teatro-, que comparten o interese pola creación e a análise da literatura infantil e xuvenil. Por suxestión dos integrantes do xurado seleccionador inclúese a relación dun conxunto de obras finalistas, que ata o último momento estiveron a discutir un posto entre as 20 premiadas.
Co Premio Fundación Cuatrogatos, o desexo é contribuír á difusión e lectura de libros de alta calidade creados por escritores e ilustradores iberoamericanos. Despois dun longo proceso de lectura, análise e discusión dunha ampla e representativa mostra de libros en español para nenos e mozos, publicados recentemente por pequenas e grandes editoriais de Iberoamérica e Estados Unidos, un comité de lectores realizou a selección dos títulos gañadores do Premio Fundación Cuatrogatos 2015.
Trátase de 20 libros altamente recomendados polos seus valores literarios e plásticos, que a xuízo da nosa institución merecen ter a maior difusión. Ao outorgarlles este recoñecemento, preténdese contribuír a que cheguen, durante o 2015, ao maior número posible de fogares, escolas, bibliotecas e outros espazos onde se propicie o encontro dos novos lectores con obras da maior calidade.
Os libros foron escollidos por un equipo de profesionais de formación multidisciplinaria -filoloxía, periodismo, socioloxía, bibliotecología, teatro-, que comparten o interese pola creación e a análise da literatura infantil e xuvenil. Por suxestión dos integrantes do xurado seleccionador inclúese a relación dun conxunto de obras finalistas, que ata o último momento estiveron a discutir un posto entre as 20 premiadas.
Estes son os que eles consideran os mellores libros do ano 2014 ( facede click e poderedes velos)
PREMIO BARCO DE VAPOR DE LITERATURA INFANTIL 2015
O PREMIO
Os Premios de Literatura Infantil El Barco de Vapor e Xuvenil Grande Angular creáronse en España en 1978. Dende entón a Fundación SM convócaos todos os anos co fin de promover a creación dunha literatura para nenos e mozos que fomente o gusto pola lectura e transmita, con calidade literaria, uns valores humanos, sociais, culturais ou relixiosos que axuden a construír un mundo digno.
Ademais, dende o ano 2006 elabórase unha completa guía con recursos para traballar os libros premiados na aula que se pode conseguir de forma gratuíta consultando a ficha de cada un dos libros. Grazas a estas guías os alumnos poderán sacar o máximo proveito á lectura das obras.
Algúns dos autores recoñecidos da literatura infantil e xuvenil española consagráronse con estes premios. Outros, foron descubertos e tiveron a oportunidade de comezar unha prolífica carreira literaria.
Os Premios de Literatura Infantil El Barco de Vapor e Xuvenil Grande Angular creáronse en España en 1978. Dende entón a Fundación SM convócaos todos os anos co fin de promover a creación dunha literatura para nenos e mozos que fomente o gusto pola lectura e transmita, con calidade literaria, uns valores humanos, sociais, culturais ou relixiosos que axuden a construír un mundo digno.
Ademais, dende o ano 2006 elabórase unha completa guía con recursos para traballar os libros premiados na aula que se pode conseguir de forma gratuíta consultando a ficha de cada un dos libros. Grazas a estas guías os alumnos poderán sacar o máximo proveito á lectura das obras.
Algúns dos autores recoñecidos da literatura infantil e xuvenil española consagráronse con estes premios. Outros, foron descubertos e tiveron a oportunidade de comezar unha prolífica carreira literaria.
Os Premios da Fundación SM teñen unha dotación de 35.000 € cada un, a maior do mundo na súa categoría.
O xurado do Premio El Barco de Vapor estivo composto pola escritora Laura Gallego; Mercedes Hernández, xefe de produto de FNAC; Gemma Lluch, profesora da Universidade de Valencia e experta en LIJ; Lines Carretero del Moral, directora de Mercado Xeral de SM; Gabriel Brandariz, editor executivo de Literatura Infantil e Xuvenil de SM, e como secretaria, Paloma Muiña, editora de SM.
Segundo a acta do xurado, La Vida secreta de Rebecca Paradise foi seleccionada como gañadora do Premio de Literatura Infantil El Barco de Vapor
2015 por tratarse de "un relato onde a ficción está máis preto da
realidade e onde a mentira oculta unha dor que non se sabe como contar.
Pola hondura dos seus personaxes, construídos con humor e sensibilidade,".
O LIBRO
A obra está protagonizada por Úrsula, unha nena de once anos que conta en primeira persoa o seu historial de fracaso social e escolar. A Úrsula
non lle gusta a súa vida e non lle gusta ser quen é, polo que o único
que se lle acontece para escapar de si mesma é inventar un montón de
mentiras que non fan máis que empeorar as cousas.
Cunha linguaxe próxima, fresca e directa, o libro narra con humor e ironía un tema que podería ser dramático, pero o seu autor consegue o sorriso do lector, e ás veces a gargallada, seguindo as peripecias dunha nena chea de tenrura e bondade, que supera os seus temores con grandes doses de imaxinación. Pedro Mañas quixo resaltar tamén nesta obra o que el denomina "o poder terapéutico da literatura".
Ilustrado por Bea Tormo, La vida secreta de Rebecca Paradise fala do rexeitamento cara á propia identidade, pero é tamén un relato de aventuras no mundo real e, en definitiva, segundo palabras do seu autor, "unha novela esperanzadora coa que espero poidan pasar un bo anaco os nenos, pero tamén os adultos".
Cunha linguaxe próxima, fresca e directa, o libro narra con humor e ironía un tema que podería ser dramático, pero o seu autor consegue o sorriso do lector, e ás veces a gargallada, seguindo as peripecias dunha nena chea de tenrura e bondade, que supera os seus temores con grandes doses de imaxinación. Pedro Mañas quixo resaltar tamén nesta obra o que el denomina "o poder terapéutico da literatura".
Ilustrado por Bea Tormo, La vida secreta de Rebecca Paradise fala do rexeitamento cara á propia identidade, pero é tamén un relato de aventuras no mundo real e, en definitiva, segundo palabras do seu autor, "unha novela esperanzadora coa que espero poidan pasar un bo anaco os nenos, pero tamén os adultos".
O AUTOR
Pedro Mañas é Licenciado en Filoloxía Inglesa pola Universidade Autónoma de Madrid, onde obtivo o primeiro premio de Narrativa Breve en 2004. É tamén entón cando comeza a súa relación co teatro universitario, para o que realiza, durante varios anos, labores de dramaturxia e dirección.
A obra Klaus Nowak, limpador de sumidoiros, editada por Anaya, supón a súa primeira incursión no ámbito da literatura para nenos. Con ela obtén en 2007 o primeiro premio do "XXVI Concurso de Narrativa Infantil Vila d'Ibi".
En 2008, a editorial Everest outorgoulle o seu "XII Premio de Literatura Infantil Leer é Vivir" grazas á novela Los O.T.R.O.S. (Sociedade Secreta), que foi traducida ao chinés, portugués, francés, alemán, turco e checo. Así mesmo, resultou finalista na XVII e XVIII edición do "Premio Edebé de Literatura Infantil e Xuvenil" con La formidable fábrica del miedo e Un carromato verde botella respectivamente.
Tamén é autor de varios poemarios infantís. Entre eles, Poemas para ler antes de ler, co que resultou gañador do "III Premio de Poesía Infantil El Príncipe Preguntón" (convocado pola Deputación de Granada e a Editorial Hiperión), e Cidade Labirinto, que lle valeu o "II Premio de Poesía Infantil Cidade de Orihuela", convocado polo Concello de Orihuela e a editorial Kalandraka.
Máis recentemente, outorgóuselle o "III Premio de Literatura Infantil Cidade de Málaga" con Una terrible palabra de nove letras. Destas obras os lectores e a crítica destacaron o seu humor, orixinalidade e a súa capacidade para achar e recrear o lado fantástico da vida cotiá.
En 2015 recibe o premio El Barco de Vapor pola súa obra La vida secreta de Rebecca Paradise.
ENTREVISTA
PREMIO NACIONAL DE LITERATURA INFANTIL Y JUVENIL
Diego Arboleda obtivo o Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, dotado con 20.000 euros, pola súa novela «Prohibido ler a Lewis Carroll» de Ed. Anaya.
O Xurado estaba composto por Inés Fernández-Ordóñez, designada pola Real Academia Española; Fina Casalderrey, pola Real Academia Galega; Mariasun Landa, pola Real Academia da Lingua Vasca; Josep González-Agàpito, polo Instituto de Estudos Cataláns; Itziar Zubizarreta, pola Organización Española para o Libro Infantil e Xuvenil (OEPLI); Francisco de Borja Rodríguez, pola Conferencia de Reitores das Universidades Españolas (CRUE); Mariano Garrido, pola Federación de Asociacións de Xornalistas de España (FAPE); Andrés Sorel, pola Asociación Colexial de Escritores de España (ACE);Xavier Frías, polo Centro de Estudos de Xénero da UNED; Felicidade Orquín, polo ministro de Educación, Cultura e Deporte; e Laura Gallego e César Mallorquí, os dous últimos autores galardoados.Teresa Lizaranzu, directora xeral de Política e Industrias Culturais e do Libro, presidiu o Xurado, e Mónica Fernández, subdirectora xeral de Promoción do Libro, a Lectura e as Letras Españolas, actuou como vicepresidente.
O xurado subliña que é «unha obra extremadamente orixinal, cun brillante sentido do humor e un grande ritmo narrativo. O texto, recreación dunha época, está salpicado de referencias literarias e históricas. Destaca polos seus personaxes sólidos e moi ben construídos, así como pola fina ironía dos xogos lingüísticos,».
O xurado subliña que é «unha obra extremadamente orixinal, cun brillante sentido do humor e un grande ritmo narrativo. O texto, recreación dunha época, está salpicado de referencias literarias e históricas. Destaca polos seus personaxes sólidos e moi ben construídos, así como pola fina ironía dos xogos lingüísticos,».
Esta noticia chega días despois de coñecer que Prohibido ler a Lewis Carroll fora incluído nos White Ravens 2014, unha nova distinción para esta obra que xa fora merecedora do Premio Guía 2012, do Premio Fundación Cuatrogatos 2014, e foi elixido por Babelia como o mellor libro infantil do ano 2013.
Arboleda (Estocolmo, 1976) é licenciado en Filosofía e Letras pola Universidade Autónoma de Madrid. En 2008 publicou a súa primeira obra, «Tic-Tac» ilustrada por Eugenia Ábalos e un ano despois publicou «Mil millóns de canalizacións», ilustrada por Raúl Sagospe, nun estilo mixto que fonde ilustración e texto. En 2013 publicou «Prohibido ler Lewis Carroll», ilustrado tamén por Raúl Sagospe.
En colaboración co ilustrador Raúl Sagospe, co que tamén asina esta última novela infantil, tamén publicou en Anaya Mil millóns de canalizacións, Aventuras en espiral e Papeis engurrados.
IGUALDADE DE DEREITOS
Hoxe, 10 de outubro, déronse a coñecer os gañadores do PREMIO NOBEL Da PAZ. O premio foi concedido conxuntamente a KAILASH SATYARTHI e a MALALA YOUSAFZAI pola súa loita a favor dos dereitos de todos os nenos á educación. En concreto a Malala pola sua defensa do dereito das nenas e mulleres á educación.
Malala é paquistaní e ten 17 anos ( a persoa mais nova que se lle concede o Premio Nobel ) .Entre 2003 e 2009 o réxime dos talibáns prohibiu a educación das nenas e o seu dereito a asistir ás escolas. En 2012 deuse a coñecer mundialmente a noticia de que lle dispararan cando ía de camiño da escola por manter o seu desexo de asistir a ela. Posterioremente foi trasladada a un hospital de Birmingham, no Reino Unido, onde foi dada de alta en xaneiro de 2013 e onde continuou estudando. En maio de 2014 participou na campaña de liberación das mozas nixerianas secuestradas, cando estudaban, por un grupo islamita contrario á educación da muller.
En España, afortunadamente, non nos encontramos en situacións similares a estas pero non deixa de ser sorprendente que aínda hoxe en día teñamos que oír noticias nos telexornais e ler nos xornais que en igualdade de traballo os homes continúan sendo mellor pagados que as mulleres, escoitar mulleres empresarias dicir que é comprensible que non se contrate máis mulleres polo temor a posible baixas de maternidade, que teñamos que ver familias esnaquizadas por violencia de xénero, comentarios e chistes bastos sobre mulleres....etc,etc.
Que podemos facer dende a escola e dende a familia para cambiar estas situacións que se escapan ao noso control?Actuar na casa dende que o momento no que nacen, e na escola dende que se incorporan aos 3 anos, evitando situacións que poden parecer sen importancia pero que reproducen patróns sexistas aínda sen que nos decatemos.Para erradicar a violencia de xénero é imprescindible comezar por educar os nenos dende pequenos no respecto cara aos demais.Na familia é o primeiro lugar onde se perpetúan os roles que a sociedade estableceu para homes e mulleres. Numerosos estudos demóstrannos as diferentes actitudes, comportamentos, actitudes etc. que teñen cos seus fillos ou fillas segundo o seu sexo: ás nenas poténciaselles a sensibilidade, o medo, a obediencia, a dependencia, a afectividade. Aos nenos a agresividade, a competitividade, a independencia...
Mesmo na escola algúns educadores e educadoras non se comportan igual con rapaces e rapazas. Dende a infancia eles e elas tamén recibiron mensaxes sexistas en todos os ámbitos da vida, e polo tanto, transmiten inconscientemente o que aprenderon.
Como podemos empezar?:
-Coidando a nosa liguaxe :Desmontando as "etiquetas" destrutivas e sexistas como: "Cada día falo peor", "todos son iguais", "muller tiña" que "ser", " teño vergoña de ti", "es un desastre", etc. Este leguaje negativo provoca verdadeiros estragos na formación dunha persoa bloqueando a súa seguridade, aumentando a culpabilidade e destruíndo a súa autoestima.Estando atentos a reforzar e alentar todo aquilo positivo dos nosos fillos.
-Coidando as expectativas que temos : Tratando cada fillo ou filla como persoa distinta, diferente, independente e libre. Hai que aceptar a súa individualidade, que é sagrada e permitirlle ser el ou ela mesmo/a, deixalo seguir o seu camiño e a súa vocación.Todos coñecemos pais que soñan cun fillo ao que ensinar a xogar ao fútbol, un filla da que presumir pola súa beleza, pais soñan con que o seu fillo sexa un grande enxeñeiro e que esperan que a súa filla os coide cando sexan maiores. Por suposto non son malos pais nin nais, simplemente están reproducindo patróns aprendidos.Non deamos por sentado o que van ser e deixémolos que decidadan por se mesmos aceptándoos como son.
-Coidando a violencia verbal :Debemos reflexionar sobre os efectos que producen as respostas dos nosos fillos nas nosas propias condutas e actitudes negativas como os insultos ou as formas violentas, contribuíndo dese xeito a evitar situacións educativas lamentables e así emendar as nosas accións.
-Coidando os xogos e xoguetes :En moitas familias os nenos xogan ao fútbol ou fan deporte despois da escola mentres que as nenas teñen como actividades as consideradas máis femininas como ballet, debuxo, pintura, música...Como regalo de aniversario as nenas reciben bonecos, accesorios para a escola de cor rosa ( a cor "feminina" por excelencia), con imaxes de princesas, libros sobre princesas, contos de hadas,vestidos...mientras que os nenos reciben coches, xogos de construción, balóns, xogos de ordenador...Os catálogos das tendas están cheas de imaxes de nenos con estes xogos e de nenas con bonecos, casiñas... E os nenos e nenas revisan estes catálogos para pedir os Reis ( e por suposto quedan coas imaxes na súa cabeza coma se fose o correcto).
-Coidando os libros que len: os contos están cheos de princesas que esperan no castelo ao príncipe que as rescate e se case con elas, de nenos que percorren grandes aventuras polo mundo, de personaxes femininos malvados (bruxas), de piratas que sempre son homes, de grandes deportistas (personaxes masculinos e poucas veces femininos). Isto é o que len e é o que a súa mente acepta como patrón adecuado.É necesario proporcionarlles libros nos que tanto un coma outro sexo teñan as mesmas oportunidades, protagonicen o mesmo tipo de aventuras, personaxes tanto masculinos coma femininos con roles de igualdade entre eles.
-Coidando os libros que len: os contos están cheos de princesas que esperan no castelo ao príncipe que as rescate e se case con elas, de nenos que percorren grandes aventuras polo mundo, de personaxes femininos malvados (bruxas), de piratas que sempre son homes, de grandes deportistas (personaxes masculinos e poucas veces femininos). Isto é o que len e é o que a súa mente acepta como patrón adecuado.É necesario proporcionarlles libros nos que tanto un coma outro sexo teñan as mesmas oportunidades, protagonicen o mesmo tipo de aventuras, personaxes tanto masculinos coma femininos con roles de igualdade entre eles.
MAFALDA CUMPLE 50 ANOS
O popular personaxe de Quino cumpre este 2014 cincuenta anos e aínda que as súas tiras non se publican dende 1973, segue sendo unha figura recoñecida a nivel internacional, con fans en case calquera canto do planeta.Mafalda segue de plena actualidade porque,
desgraciadamente, o que
a preocupaba entre os anos 1964 e 1973 segue preocupándonos a todos 50 anos despois da súa primeira aparición: a irresponsabilidade dos que nos gobernan, a emigración dos mozos, as inxustizas sociais...E nas súas tiras Quino cóntanos as reflexións dunha nena preocupada pola Humanidade e a paz mundial que se rebela contra o mundo que lle deixan os seus maiores. Un éxito internacional que foi traducido a máis de trinta idiomas. Entre eles España onde, na súa primeira publicación a censura a cualificou como para adultos" (Non é estraño, tamén o facía cos cómics de Marvel".
desgraciadamente, o que
a preocupaba entre os anos 1964 e 1973 segue preocupándonos a todos 50 anos despois da súa primeira aparición: a irresponsabilidade dos que nos gobernan, a emigración dos mozos, as inxustizas sociais...E nas súas tiras Quino cóntanos as reflexións dunha nena preocupada pola Humanidade e a paz mundial que se rebela contra o mundo que lle deixan os seus maiores. Un éxito internacional que foi traducido a máis de trinta idiomas. Entre eles España onde, na súa primeira publicación a censura a cualificou como para adultos" (Non é estraño, tamén o facía cos cómics de Marvel".
Pero como dí Carmen López (no artigo do periódico EL PAIS publicado o 7 de marzo de 2014):
"O éxito de Mafalda non se debe só ás súas agudas observacións. Tamén a unha repartición de secundarios de luxo cos que Quino retratou e parodiou á sociedade arxentina e a todas as sociedades en xeral.
Aí temos os seus abnegados pais, que sempre se quedan sen palabras ante as agudas observacións de "o seu niñita", nin sequera Freud podería terse enfrontado a Mafalda. E tamén aos seus amigos: Felipe (o soñador tímido e enamoradizo que quere arranxar o mundo como o seu ídolo, o Chairego Solitario); Manolito (unha caricatura do inmigrante galego que representa as ideas capitalistas e conservadoras); Susanita (parlanchina, altiva e contiñeira. O seu único interese é crecer e converterse en nai. Para ela o futuro perfecto do verbo amar é "hijitos").
Tamén temos a Miguelito (Enérxico, contundente e máis filósofo que a propia Mafalda); a Guille (o irmán pequeno de Mafalda e o único que crece ao longo da tira. é moi traveso e gústalle Brigitte Bardot); e finalmente a Liberdade (case unha metáfora. é a única do grupo máis radical que Mafalda. O seu pai é socialista)
E non podemos esquecer a Burocracia, a tartaruga mascota de Mafalda e Guille, chamada así pola lentitude que ten para todo.
Dá igual cando cumpre anos Mafalda, o importante é que, cincuenta anos despois, todos nos seguimos identificando con ela, aínda que nos guste a sopa, e gustaríanos que a xente con poder para cambiar as cousas escoitase por fin as súas reflexións, o mundo sería moito mellor."
Aí temos os seus abnegados pais, que sempre se quedan sen palabras ante as agudas observacións de "o seu niñita", nin sequera Freud podería terse enfrontado a Mafalda. E tamén aos seus amigos: Felipe (o soñador tímido e enamoradizo que quere arranxar o mundo como o seu ídolo, o Chairego Solitario); Manolito (unha caricatura do inmigrante galego que representa as ideas capitalistas e conservadoras); Susanita (parlanchina, altiva e contiñeira. O seu único interese é crecer e converterse en nai. Para ela o futuro perfecto do verbo amar é "hijitos").
Tamén temos a Miguelito (Enérxico, contundente e máis filósofo que a propia Mafalda); a Guille (o irmán pequeno de Mafalda e o único que crece ao longo da tira. é moi traveso e gústalle Brigitte Bardot); e finalmente a Liberdade (case unha metáfora. é a única do grupo máis radical que Mafalda. O seu pai é socialista)
E non podemos esquecer a Burocracia, a tartaruga mascota de Mafalda e Guille, chamada así pola lentitude que ten para todo.
Dá igual cando cumpre anos Mafalda, o importante é que, cincuenta anos despois, todos nos seguimos identificando con ela, aínda que nos guste a sopa, e gustaríanos que a xente con poder para cambiar as cousas escoitase por fin as súas reflexións, o mundo sería moito mellor."
Estas viñetas son parte dos libros da colección Mafalda ( Editorial Lumen ) que temos na biblioteca do colexio.
ADIVINA CUANTO TE QUIERO
Hoxe é o día de San Valentín e aproveitando quero falarvos dun dos grandes libros da literatura infantil e que todos os pais deberían ler aos seus fillos antes de durmir.
Trátase de "ADIVINA CUANTO TE QUIERO". Adiviña canto te quero é un álbum ilustrado escrito por Sam McBratney e Anita Jeram, publicado en 1995 pola editorial Candlewick Press.
Entre outros premios, en 1996 obtivo o outorgado pola American Library Association, e segundo a propia editorial, superou os 15 millóns de vendas en todo o mundo, sendo publicado en 37 idiomas.
Na entrada da páxina inicial do blog correspondente ao día 14 de febreiro de 2014 podedes ver un video de you tube co conto animado.
O día Beatriz Bejarano del Palacio publicou na revista BABAR o seguinte artículo:
O día Beatriz Bejarano del Palacio publicou na revista BABAR o seguinte artículo:
"En Adivina
cuánto te quiero (1995) una liebre grande y una liebre pequeña
compiten por demostrar lo mucho que la una quiere a la otra. La liebre pequeña
extiende los brazos todo lo que le dan de sí, se alza de puntillas todo lo que
es capaz, da saltos tan altos como sus patas traseras le permiten, pero al
final, los brazos, la altura y los saltos de la liebre grande son más largos y
más altos que los de la liebre pequeña, y esta siempre llega a la misma
conclusión: «umm… cuánto». Entonces, ¿cómo demostrar lo mucho que quiere a la
liebre grande? Pues llevando su amor hasta lo que le parece una medida
insuperable: hasta la luna.Este sencillo y tierno diálogo es el argumento de un
cuento que ya es un clásico, uno de esos libros que no faltan en las listas de
recomendaciones, que ya ha aparecido en todos los formatos que uno pueda
imaginar y que ha sido capaz de conmover a lectores de todas las edades durante
años (y aún hoy) hasta convertirse en un imprescindible en el catálogo de una
biblioteca (iba a añadir «infantil», pero creo que es más apropiado dejarlo sin
adjetivo).Es también uno de los libros más recomendados para antes de dormir
(el cuento comienza precisamente con esa idea: «era la hora de dormir»): la
pequeña liebre tiene que acostarse ya y este juego desarrolla su imaginación y
la prepara para tener grandes sueños. El lector (pequeño) también entra en este
juego (así como el adulto que lo lea con él) y se predispone de la misma manera
a la imaginación y a los sueños. Neal Hoskins* defiende
esta misma idea en 1001 libros que hay que leer antes de crecer,
comparando el ritmo tranquilo del texto y la calidez de las ilustraciones con
la calma que produce una nana. No se me ocurre un sentimiento más adecuado que
el amor de un padre para propiciar los mejores y más dulces sueños."
Alejandra Schmidt (editora de
literatura infantil en Santiago de Chile ) di que :
"Cuando hablamos de libros favoritos en los niños pequeños, nos
referimos a aquellos libros que contienen historias e ilustraciones que quieren
ser leídas y observadas una y otra vez. Libros cuya lectura no cansa, al
contrario, que quiere ser oída noche tras noche; una lectura que calma, que
abraza, que entrega amor. Y más aún, si ese libro se transforma en un objeto de
adoración, que acompaña en los viajes, en los juegos y en los sueños, podemos
hablar con total propiedad de que encontramos ante un libro favorito.
Este libro insta a los niños a:
- expresar sus emociones
- compartir afectos
- conocerse y quererse (desarrollo de la autoestima)
La libre pequeña abre los brazos orgullosa y dice "te quiero todo
esto", la cantidad de amor que "cabe" entre sus brazos
extendidos. El padre repite la operación y, como sus brazos son más largos, la
pequeña liebre ve que su padre lo quiere más. Entonces comienza a demostrar
todo lo que sabe hacer, usando su cuerpo y sus habilidades físicas, para lograr
lo que quiere: mostrarle a papá que él lo quiere más. Te quiero desde el suelo
hasta aquí arriba, te quiero tan alto como lo que soy capaz de saltar, te
quiero hasta donde mi vista me permite ver… pero el padre, físicamente más
grande, siempre logra quererlo un poquito más.En esta parte el libro ofrece la
posibilidad de varios juegos con los pequeños que, además, los ayudarán a
desarrollar algunas capacidades:
- adivinanzas
- comparaciones
- acumulación de acciones
Al final del libro, la pequeña liebre ya está cansada y comienza a quedarse
dormida. Sin embargo, el juego aún no termina pues, sabiéndose derrotada, da
una última pelea: "Te quiero hasta la luna". El padre, amoroso, le
dice que eso es muy muy lejos y calma así al pequeño que, convenido de su
victoria, se entrega en su sueño profundo acompañado del cariño y los besos de
papá, quien, en un guiño final, le susurra con una sonrisa "yo te quiero
hasta la luna, de ida y vuelta".
La cuota de humor de la liebre padre al final de la historia deja un final
abierto, pues un lector intrigado con el cuento pudiese querer seguir en la
competencia de amor. Y así el relato de las dos liebres atravesaría hasta el
relato de amor que viven quienes están leyendo el libro. Son los libros
favoritos los que continúan su historia una vez que se cierran las páginas… son
los que después del "colorín colorado..." se mantienen en el recuerdo
y en la vivencia que ha tenido el niño durante la lectura. Y Adivina
cuánto te quiero es uno de ellos."
JULIO CORTAZAR PARA NENOS
Cando pénsase en autores de literatura infantil, o de Cortázar non é precisamente un dos primeiros nomes que vén á mente.Sen embargo aqui tedes unha historia que se publicou no libro Historias de cronopios y de famas pero que foi escrito para nenos no ano 1952. E agora volve a estar publicado en formato infantil con ilustracións de Emilio Urberuaga .
A revista Imaginaria publicou con data 30/3/10 unha reseña sobre este libro que podedes ler a continuación:
"¿Cómo puede describirse Discurso del oso si no es en ese afán de divertirse, de pasarlo bien y divertir a otros que parece recorrer buena parte de la obra de Cortázar?
El oso de Urberuaga es un oso rojo, intenso, recortado sobre un
brillante fondo amarillo. Un oso que se afirma despreocupado y juguetón
en su naturaleza imposible, onírica. Los colores contrastan, transmiten
vitalidad y dinamismo; como el personaje del texto, gozoso habitante de
las escondidas tuberías de una casa.
Si desde la primera frase el personaje se define a sí mismo como el
oso de los caños de la casa, también es sin duda el oso de este libro a
partir de las ilustraciones, ya que lo vemos transitar por el corte de
página de la portada y apenas asomar su cabeza, enfrentado a otros dos
personajes: un gato negro y un ratón blanco, sus compañeros de
correrías, en la página de los créditos.
“Soy el oso de los caños de la casa,…” Ya sabemos quién es,
no hay nada que preguntar ni objetar. Los osos al parecer anidan en las
cañerías, como habitan bosques y regiones polares. He aquí, incluso la
explicación a esos misteriosos ruidos que por las noches agitan a
quienes pretenden dormir en sus camas. Extraña y tierna metáfora surgida
de la realidad más cotidiana y prosaica. Si los caños se ocultan en las
paredes, un oso puede habitarlos y contemplar desde allí el mundo de
las personas. La realidad no es sólo lo que queremos ver, hay en ella
grietas que podemos descubrir, o lo que es mejor aún, dejarnos descubrir
por ellas.
El oso que transita, contempla, disfruta y acaricia, no es sino un
pequeño paréntesis que se abre en la rutina para dar lugar a la belleza,
el misterio y el goce.
Siempre la misma casa, los mismos personajes que repiten sus
rituales: la muchacha del tercero que grita que se ha quemado, pero no,
es el oso que ha sacado su pata por la canilla. La cocinera Guillermina
que se queja de que el aire tira mal, pero es el oso que gruñe a la
altura del horno del segundo y los matrimonios que se agitan en sus
camas y deploran la instalación de las tuberías. Si la repetición brinda
lugar a la monotonía, también puede invitar al juego y la poesía. El
discurso del oso que juega, también en el lenguaje.
Las ilustraciones de Urberuaga transmiten muy bien esa entrega al
goce, al disfrute del oso, ágil, alegre, curioso que resbala por los
caños, sube, baja, desafía las leyes de gravedad. Juego y sensualidad en
el oso que contempla con paradójica lástima a esos seres tan torpes y
grandes que no pueden andar por los caños.
La grandísima alegría de nadar en la cisterna picoteada de estrellas,
una de las imágenes más sensoriales del texto, tiene su correlato en la
ilustración, donde el rojo intenso del oso se sumerge en el azul del
agua y del cielo salpicado por luces nocturnas.
La transformación del texto de Cortázar en un libro con imágenes
permite además un efecto de lectura de lo más interesante. La frase
extiende sus pausas en la contemplación de las ilustraciones a doble
página y en ese necesario movimiento de dar vuelta la hoja. La lectura
se torna morosa, detenida. De este modo la prosa poética de Cortázar se
acentúa en el ritmo de lectura propio del libro de imágenes, aumentando
el disfrute del lector. Como quien se deja acariciar sensualmente por
imágenes y palabras."
Daniel Pennac (Casablanca, 1944) é un escritor francés nacido en Marrocos. Pseudónimo de Daniel Pennacchioni.
Tras iniciar a súa actividade literaria con libros para nenos, adquiriu gran popularidade grazas ás novelas da saga en torno á familia Malaussène* (pertencente á novela negra, á que chega a raíz dunha viaxe a Brasil), aínda que tamén escribiu outras novelas, os mencionados libros para nenos, ensaios...
En 2007 recibiu o Premio Renaudot pola súa obra Chagrin d'Ecole(Mal de escola).
Tras iniciar a súa actividade literaria con libros para nenos, adquiriu gran popularidade grazas ás novelas da saga en torno á familia Malaussène* (pertencente á novela negra, á que chega a raíz dunha viaxe a Brasil), aínda que tamén escribiu outras novelas, os mencionados libros para nenos, ensaios...
En 2007 recibiu o Premio Renaudot pola súa obra Chagrin d'Ecole(Mal de escola).
Dos seus libros é célebre o titulado Como unha novela, no que enumera os dereitos do lector, que podes ver nesta ilustración de Quentin Blake :
Aqui tedes os dereitos con extractos sacados de seu libro :
1.-El derecho a NO LEER
Como toda declaración de derechos que se precie, el primer derecho del
lector es el derecho a no utilizar este derecho. Hay cosas que nos parecen
obvias en los adultos, y no nos lo parecen tanto con los niños: Todos nos
concedemos cotidianamente el derecho a no leer. Nuestros periodos de lectura se
alternan con largas dietas. Estamos rodeados de personas respetables, tituladas
e incluso eminentes a las que no les gusta leer. Leer no es una obligación
moral. La libertad de escribir no puede ir acompañada del deber de leer.
¿Cómo educamos el derecho a... NO LEER? El deber de educar consiste –al
enseñarles a leer e iniciarlos en la literatura- en darles los medios de juzgar
libremente si sienten o no “la necesidad de los libros”. Es razonable que un
individuo rechace la lectura, pero es INTOLERABLE que sea –o se crea- rechazado
por ella.
2. El derecho a SALTARNOS LAS PÁGINAS
Los adultos nos saltamos páginas, por razones que sólo nos conciernen a
nosotros y al libro que leemos. Todos los chicos y chicas deberían poder hacer
lo mismo. Porque así pueden acceder muy pronto a obras maravillosas. Porque
eligen lo que desean leer y lo que no. Porque si no hacen ellos esta selección,
otros la harán en su lugar, cortando lo difícil, reescribiendo las obras para
niños o jóvenes.
3. El derecho a NO TERMINAR UN LIBRO
Hay muchísimas razones para abandonar una novela antes del final... una de
ellas es experimentar un vago sentimiento de derrota. A veces no hay química
entre un autor o una obra y el lector, en ese momento, o nunca. No es culpa
nuestra, del lector. No hay culpa. Esa obra no está –al menos de momento- en el
mapa de nuestros gustos. Hay que educar a nuestros chicos y chicas para que
establezcan su propio mapa de gustos y preferencias.
4.
El derecho aRELEER
Releer... Lo que me había ahuyentado una primera vez. Sin saltarme un
párrafo. Desde otro ángulo. Por comprobación. Aquello que me habían leído
otros... La relectura es gratuita, placentera, nos permite reencontrarnos con
los que fuimos y comprueba esa relación de intimidad que se establece entre los
libros y nosotros, sus lectores.
5.El
derecho A LEER CUALQUIER COSA
Novelas rosa más o menos subidas de tono. Martín Vigil y asimilados. El
oeste de Estefanía. Versiones de Bruguera. Ciencia ficción. Novela negra.
Histórica, más o menos histórica... Durante un tiempo leemos
indiscriminadamente y todo se mezcla. Después, un día, buscamos escritores o
escrituras y le pedimos a una novela algo más que sensaciones.
6. El derecho al BOVARISMO
Más conocido como enfermedad de transmisión textual. Es decir, la
satisfacción inmediata y exclusiva de nuestras sensaciones: la imaginación
brota, los nervios se agitan, el corazón se acelera, la adrenalina sube, se
producen identificaciones por doquier y el cerebro confunde -momentáneamente-
lo cotidiano con lo novelesco. Este es el primer estado colectivo de lector, su
adolescencia. No hay que negar, odiar, despreciar ni olvidar el adolescente que
fuimos. Es mejor conmovernos de lo que fuimos riéndonos de lo que nos conmovía.
7.El derecho a LEER EN CUALQUIER SITIO
De día y de noche. En casa y al aire libre. En bibliotecas, librerías,
quioscos... En cualquier postura. En el avión, el tren, el autobús, el metro,
la consulta del médico...
8. El derecho a OJEAR
Dejémosles hojear. Todos ojeamos. Hay libros más adecuados que otros: los
álbumes, los que ofrecen textos breves y separados... El niño, la niña tienen
derecho a ojear en la biblioteca del centro. Ojear no es perder el tiempo.
9. El derecho a LEER EN VOZ ALTA Y a que nos lean.
La lectura silenciosa, reflexiva, es la más adecuada para los textos
expositivos, informativos y argumentativos. La literatura, a menudo, necesita
escucharse. Un buen relato, un poema, el párrafo concluyente de una escena
dramática... puede ser más vívido en voz alta.
10. El derecho a CALLARNOS
Para Pennac la persona escribe libros porque se sabe mortal y lee porque se
sabe solo. Esta compañía no ocupa el lugar de ninguna otra, pero tampoco podría
ser sustituida. Nuestras razones para leer son tan extrañas como nuestras
razones para vivir. Y nadie tiene poder para pedirnos cuentas sobre esa
intimidad. Cuando un adulto presta libros a otro no se le ocurre preguntarle
después qué ha entendido en ellos.
PREMIO ANAYA DE LITERATURA INFANTIL E XUVENIL :
O escritor valenciano Vicente Muñoz Puelles obtivo o Premio Anaya de Literatura Infantil e Xuvenil co manuscrito titulado "LA VOZ DEL ÁRBOL", unha novela dirixida a lectores de entre 10 e 12 anos, a cal se publicará o próximo mes de abril.
A obra narra a vida de Virxinia, unha nena que, xunto á súa familia e grazas ao seu pai, vai descubrindo na lectura unha forma de enfrontarse ao mundo, de entendelo e de buscar a felicidade.
A obra narra a vida de Virxinia, unha nena que, xunto á súa familia e grazas ao seu pai, vai descubrindo na lectura unha forma de enfrontarse ao mundo, de entendelo e de buscar a felicidade.
O xurado do galardón destacou "a calidade do estilo literario" da obra e a súa "forma intimista de narrar a infancia, as relacións familiares e as aprendizaxes da vida".
PREMIO EDEBÉ DE LITERATURA INFANTIL E XUVENIL:
David Nel-lo (Barcelona, 1959), coa novela escrita orixinalmente en catalán "La nueva vida del señor Rutin" , foi o autor gañador da XXII edición do Premio Edebé de Literatura Infantil.
Na súa novela, David Nel-lo fálanos de como Petrus Rutin, recepcionista dun hotel na illa sueca de Gotland, intenta combater a suposta monotonía da súa vida mediante unha estratexia máis ben peculiar. Os resultados, sorprendentes e inesperados, á par que divertidos e entenrecedores, nos farán reflexionar sobre onde radica a felicidade, así como a forza da linguaxe como ferramenta de comunicación.
Ana Garralón
é diplomada en maxisterio, libreira, crítica literaria, colaboradora en
diversas editoriais españolas e estranxeiras e experta en Literatura
Infantil e Xuvenil. Colaborou regularmente en prensa especializada,
tamén imparte talleres en España e América Latina para formación de
profesores e bibliotecarios. Unha das súas áreas de traballo máis
intensas é o libro informativo para nenos. O seu blog
(http://anatarambana.blogspot.com) é un dos sitios especializados en
Literatura infantil e xuvenil máis coñecidos.
Nel aparece publicada unha
entrada cun comentario moi interesante sobre a importancia de ler en voz
alta para fomentar a lectura nos nenos que dí :
"Siempre recuerdo con mucha
simpatía aquel profesor que describía Daniel Pennac en su libro Como una
novela: llegaba a clase en su destartalada moto, vaciaba su petate y sacaba
un libro que comenzaba a leer. Así una clase tras otra. De esta forma consiguió
interesar a ese grupo de adolescentes rebeldes que jamás hubieran tomado por sí
mismos uno de esos libros para leer. Sí, leer en voz alta. ¿Quién no recuerda
haber tomado un libro ante un grupo de niños y ver cómo todos se apretujan y
hasta se abrazan para dejarse llevar por una historia? No estamos hablando aquí
del cuentacuentos que interpreta con mucha sabiduría un cuento, sino del
sencillo acto de tomar un libro, ponerlo delante de los ojos y leer, de forma
pausada, una historia. se le otorga un papel clave en la culturización de las
clases obreras y en su concienciación de clase, clave para la independencia de
Cuba. El nombre de Montecristo de los puros que fabrican viene directamente de
la obra de Dumas, que escucharon con pasión durante mucho tiempo.
Una práctica muy habitual en siglos pasados, incluso entre adultos. Al lector de las tabaquerías cubanas, por ejemplo, estudiado en este brillante ensayo de Araceli Tinajero, El lector de tabaquería, historia de una tradición cubana
Una práctica muy habitual en siglos pasados, incluso entre adultos. Al lector de las tabaquerías cubanas, por ejemplo, estudiado en este brillante ensayo de Araceli Tinajero, El lector de tabaquería, historia de una tradición cubana
La lectura en voz alta, dicen los
expertos, permite a los más jóvenes acceder a lecturas que por sí mismos no
podrían leer pues se trata de textos más complejos y ricos en vocabulario. Al
escuchar se aumenta la comprensión, permitiendo elaborar imágenes mentales de
las escenas leíadas, y se facilita la relajación y la concentración. El que
escucha recibe el ritmo del idioma, la riqueza del lenguaje, sus silencios. El
que lee, poco a poco, aprende la práctica de entonar, de marcar los suspenses,
de interpretar con sus palabras un texto. Es un regalo mutuo: el que lee
y el que escucha.
Leer en voz alta es una
asignatura pendiente en nuestros países de habla hispana. Su ausencia lo
demuestra la falta de audiolibros y el fracaso de sus intentos, mientras que en
otros países como Alemania o Reino Unido y Estados Unidos ofrecen
simultáneamente libros con sus correspondientes audiolibros. En Alemania se
disfruta desde hace años del llamado Vorlese
Tag, (el día de la lectura en voz alta) que se celebra en noviembre
e invita a participar a famosos e importantes (participan desde periodistas
hasta banqueros y políticos) a leer en voz alta ese día. Claro que es un país
donde es normal encontrarse en la programación de muchas casas de cultura la
lectura en voz alta, durante un invierno, de En busca del tiempo perdido de
Proust, pero no hay que desanimarse sino copiar un modelo que funciona. En
Reino Unido hay una iniciativa en colaboración con varios periódicos llamada The Reading
Weekend donde se ofrece una estancia de un fin de semana sólo
para leer y leer a los otros. Una casa con encanto, sin TV, con chimeneas,
sofás y libros desperdigados por todas partes como si fueran bombones para
picar en cualquier momento.
Quien ha recibido el regalo de
una lectura en voz alta sabe lo que significa, y deberíamos ser más conscientes
con los niños: leer en voz alta ayuda a crear lectores y crea vínculos sociales
y afectivos difíciles de olvidar. El especialista en lectura José Antonio
Millán recuerda en el artículo Compartir la lectura cómo empezó a leer a sus
hijos y se sintió incapaz de dejarles de leer cuando se hicieron
"mayores" y podían descifrar ellos mismos las letras. Es muy emotiva
la parte donde él mismo cuenta cómo, cuando les leyó con 13 y 14 años La
Metamorfosis de Kafka, se dió cuenta de sutilezas del texto que sólo
percibió cuando las leyó en voz alta.
Si alguien desea indagar un poco
más en este tema, recomiendo la lectura del libro El ambiente de la lectura de
Aidan Chambers (México: Fondo de Cultura Económica, 2007) donde se dedica un
capítulo entero a la importancia de la lectura en voz alta.
Para terminar, me gustaría hablar
de una iniciativa única en nuestro entorno hispano-hablante: Abuelas Cuentacuentos, promocionada por la Fundación Mempo Giardinelli, en Argentina. Desde
hace años, un grupo valiente de abuelas llevan libros y sus historias a
diferentes lugares tratando de establecer la intimidad que se da entre una
abuela y su nieto. No sólo van a escuelas, sino que su labor se extiende a
hospitales, campamentos y comedores infantiles, entre otros, y establecen
auténticas relaciones afectivas con los niños a los que leen. El programa y las
características pueden leerse en su propio blog, así como las entrañables muestras de afecto que los niños devuelven
al recibir estas historias sin esperar nada a cambio. Un regalo como éste
es lo que necesitan muchos niños, y también muchos adultos. ¿Qué tal si
empezamos este año con el propósito de leerle en voz alta a alguien querido?"
Para corroborar o que dí Ana Garralón , o día 5/11/2013 o diario EL PAIS na edición dixital publicou o seguinte artígo na seccion de cultura titulado EN VOZ ALTA Y PARA TODOS :
"Aunque les cueste creerlo, la lectura silente no se generalizó en Europa hasta muy entrada la Edad Media. A san Agustín, como es sabido, esa práctica le resultaba suficientemente insólita como para consignar en su autobiografía intelectual la impresión que le causó observar a san Ambrosio absorto en la lectura: “Cuando leía, hacíalo pasando la vista por encima de las páginas, penetrando su alma en el sentido sin decir palabra ni mover la lengua. Muchas veces (…) le vi leer calladamente (tacite), y nunca de otro modo” (Las confesiones, VI, III). La lectura silenciosa contribuyó, entre otras cosas, a una más intensa comunión de lector y texto. Y, además, a que se apaciguase el formidable guirigay en que se desarrollaba la actividad cotidiana de las grandes bibliotecas públicas. Pero leer en voz alta tiene también sus ventajas. Así lo proclama la asociación estadounidense Read Aloud, una organización sin ánimo de lucro que insiste en que leer diariamente 15 minutos a sus hijos marcará la diferencia cuando los niños se incorporen a la escuela. De hecho, afirman, la lectura en voz alta es lo más importante que los padres o tutores pueden hacer para ayudar a sus hijos a aprender: desarrolla, entre otros bienes morales y afectivos, las destrezas lingüísticas, la comprensión lectora, el gusto por la lectura y la habilidad narrativa. Sólo 15 minutos de lectura durante los primeros cinco años de la vida de un niño suponen más de 450 horas de inmersión en un mundo de placer e información que será definitivo para su desarrollo. Me pregunto cuántos padres españoles buscan tiempo para practicar con sus hijos esa saludable costumbre que tanto redundaría en evitar el rampante fracaso escolar. En todo caso, y según datos proporcionados por el ISBN, la producción de títulos “infantiles, juveniles y didácticos” (sea lo que sea lo que signifique el último adjetivo) es uno de los pocos subsectores de la edición que ha experimentado aumento en lo que va de año. Entre los últimos libros infantiles que he tenido el placer de ver y leer (en voz baja, sin embargo) destaco La historia de los bonobos con gafas, de Adela Turín y Nella Bosnia (Kalandraka), un divertido relato sobre los estereotipos de género, y Alba bla bla y yo (editorial Adriana Hidalgo), de Alex Cousseau y Anne Lisse Boutin, que cuenta una estupenda historia sobre los conflictos del lenguaje en los niños, con uno que ha perdido la boca (y no puede hablar, ni sonreír) y otra que no para de hablar. Y, además, en voz alta."
"Aunque les cueste creerlo, la lectura silente no se generalizó en Europa hasta muy entrada la Edad Media. A san Agustín, como es sabido, esa práctica le resultaba suficientemente insólita como para consignar en su autobiografía intelectual la impresión que le causó observar a san Ambrosio absorto en la lectura: “Cuando leía, hacíalo pasando la vista por encima de las páginas, penetrando su alma en el sentido sin decir palabra ni mover la lengua. Muchas veces (…) le vi leer calladamente (tacite), y nunca de otro modo” (Las confesiones, VI, III). La lectura silenciosa contribuyó, entre otras cosas, a una más intensa comunión de lector y texto. Y, además, a que se apaciguase el formidable guirigay en que se desarrollaba la actividad cotidiana de las grandes bibliotecas públicas. Pero leer en voz alta tiene también sus ventajas. Así lo proclama la asociación estadounidense Read Aloud, una organización sin ánimo de lucro que insiste en que leer diariamente 15 minutos a sus hijos marcará la diferencia cuando los niños se incorporen a la escuela. De hecho, afirman, la lectura en voz alta es lo más importante que los padres o tutores pueden hacer para ayudar a sus hijos a aprender: desarrolla, entre otros bienes morales y afectivos, las destrezas lingüísticas, la comprensión lectora, el gusto por la lectura y la habilidad narrativa. Sólo 15 minutos de lectura durante los primeros cinco años de la vida de un niño suponen más de 450 horas de inmersión en un mundo de placer e información que será definitivo para su desarrollo. Me pregunto cuántos padres españoles buscan tiempo para practicar con sus hijos esa saludable costumbre que tanto redundaría en evitar el rampante fracaso escolar. En todo caso, y según datos proporcionados por el ISBN, la producción de títulos “infantiles, juveniles y didácticos” (sea lo que sea lo que signifique el último adjetivo) es uno de los pocos subsectores de la edición que ha experimentado aumento en lo que va de año. Entre los últimos libros infantiles que he tenido el placer de ver y leer (en voz baja, sin embargo) destaco La historia de los bonobos con gafas, de Adela Turín y Nella Bosnia (Kalandraka), un divertido relato sobre los estereotipos de género, y Alba bla bla y yo (editorial Adriana Hidalgo), de Alex Cousseau y Anne Lisse Boutin, que cuenta una estupenda historia sobre los conflictos del lenguaje en los niños, con uno que ha perdido la boca (y no puede hablar, ni sonreír) y otra que no para de hablar. Y, además, en voz alta."
CREAR O HÁBITO DE LER NOS MÁIS PEQUENOS
O día 30-10-2013 na páxina web BIBLOGTECARIOS publicaron un artigo sobre consellos para que as familias fomenten o hábito da lectura dos seus fillos e fillas .
BiblogTecarios xorde no ano 2010, por iniciativa de Julián Marquina, para dar resposta á intención de crear un portal dedicado a noticias e temas de actualidade no mundo da Información e a Documentación e baseado nun ámbito colaborador.
Actualmente, o equipo de BiblogTecarios está formado por estudantes e profesionais do sector, de España e América Latina, que comparten inquietudes e ofrecen as súas reflexións mediante blogs persoais a través dunha páxina web común.
Aquí tedes o artigo, por se pode ser de axuda:
"Hace algunos años la introducción
a la lectura se dejaba en manos de las escuelas, menos mal que esto ha ido
cambiando, gracias a muchos programas de animación a la lectura que han hecho
que padres y madres se involucren más en este hábito desde una edad temprana.
Es importante estimular desde bien pequeños a los niños en el hábito de la
lectura ya que será muy importante para su desarrollo. No hace falta
esperar a que los niños sepan leer o escribir hoy en día hay muchas formas de introducirlos
en la lectura de una manera más fácil y las editoriales adaptan muchos libros
para los más pequeños.
Durante los primeros años de vida
un niño adquiere una gran información que le ayuda a desarrollarse y adaptarse
a su entorno. Estas cortas edades son buenas porque están ávidos de recibir
información para incorporar a su madurez personal, es el momento de
aprender a andar, a correr, a hablar… y todo esto les sirve para mejorar sus
habilidades.
Con la lectura de un libro le
despertarás su curiosidad, ampliarás sus conocimientos y
estimularás su imaginación. Aprenderán a identificar situaciones cercanas y
familiares, comprender sentimientos propios de su crecimiento y maduración. En
definitiva cuanto más se lea mejor desempeñarán en el futuro otras actividades
como la lectura y escritura.
Estas son algunas pautas
que pueden ayudarte a la hora de promover el hábito de la lectura:
- Fomenta el contacto con el libro desde el principio que lo vean como
algo natural, no una obligación, no hace falta esperar a que lo mande la
escuela.
- Crear un ambiente propicio para la lectura
- Disponer de un rinconcito donde
localicen y guarden sus libros.
- Leer al menos 15 minutos todos los días.
- Estimula sus sentidos, a los niños les encanta descubrir cosas nuevas,
tocar, sentir, oler… y todo eso lo puede proporcionar un libro.
- Léele en voz alta, contar un cuento es algo motivador para tu hijo/a.
- Anímale a participar de la lectura, comentar el cuento, preguntarle
que les ha parecido o como podría haber acabado
- Regálale libros, que vean que un libro es un premio.
- Predica con el ejemplo, a los niños les encanta imitar lo que ven.
- Proponer algunos juegos a partir de la lectura, como dibujar, recortar
imagenes…
- Llévale a la biblioteca, un buen lugar donde pueden asesorar a todos
los padres y profesores. Aquí el niño puede buscar sus libros favoritos,
aprender donde colocarlos, devolverlos…, es un lugar fantástico para los
niños puedan investigar.
En cada época a los niños les
interesa unas determinadas cosas por ello hay que buscar libros aptos según la
edad:
- Hasta los 6 meses: libros blandos o de tela
que pueda manejar sin riesgo, con grandes ilustraciones, colores vistosos
y que puedes ir practicando con él las primeras palabras.
- De 6 a 12 meses: en esta etapa puedes
introducir los libros-juguete, fáciles de manejar y con imágenes
realistas, con los que puedas repetir onomatopeyas o canciones.
- De 1 a 2 años: empiezan a tomar
importancia los textos, las imágenes deben de serle familiares y las
acciones con las que se pueda identificar el niño.
- De 2 a 3 años: los niños comienzan a
disfrutar con las historias secuenciadas. Léeselas más de una vez y
detente en los detalles de cada ilustración para dialogar con tu pequeño y
motivarlo a que se exprese.
- De 3 a 6 años: deben leer libros más
extensos, con ilustraciones y con capítulos para leer en varios
encuentros, elegir libros con patrones de rimas repetitivas que estimulen
la participación de los niños, ofrecerles libros con temática variada, con
nuevas palabras y diferentes lenguajes.
Otro gran recurso incentivador
para la lectura son las TICs. Las
nuevas tecnologías también han ayudado mucho a la animación lectora ya que los
niños de ahora son nativos
digitales y aprenden mucho más rápido a utilizarlas y son un buen
ejemplo de aprender
jugando.
Por todo esto, es la involucración
de los adultos en el aprendizaje de la lectura en los niños, en primer
lugar en la familia y en segundo lugar en la escuela. Aprenderán a leer poco a
poco como aprendieron a hablar con confianza y afabilidad, estrechando más aún
los lazos afectivos con el niño.
En conclusión, la lectura
tienen que vivirla como un juego más. Esta estimulación temprana en los
niños y niñas será importante para su desarrollo y madurez. Con estas pautas
que os he dejado puedes inculcar a los más pequeños el hábito a la lectura
desde casa, escuela y/o biblioteca; porque leer un cuento es lo más provechoso
que le puedes conceder a tu hijo/a."
Seguindo na mesma liña que no artigo anterior neste video podedes escoitar máis consellos moi sinxelos que poden axudar .
Ocnos
Revista de Estudos sobre Lectura da Universidade de Castilla-La Mancha
Centro de Estudos de Promoción da Lectura e Literatura Infantil (CEPLI)
OCNOS ,Revista de Estudios sobre Lectura é unha revista semestral, de carácter científico, que ten como obxectivo básico dar a coñecer investigacións e estudos sobre lectura e escritura dende diversos enfoques (sociais, literarios, psicolóxicos, antropolóxicos e históricos), así como sobre os procesos educativos, a promoción da lectura e os hábitos lectores. Ocnos diríxese especialmente a profesores, psicólogos, sociólogos, educadores sociais, filólogos, bibliotecarios . Nesta páxina web podedes atopar os 9 números publicados ata o momento con artículos interesantes sobre a Literatura Infantil.
PRIMEIRO NÚMERO DA REVISTA CLIJ
A revista CLIJ é un clásico dentro das revistas de literatura infantil e xuvenil . Comenzou a publicarse en decembro de 1988 e o primeiro nº está descatalogado pero agora temos a oportunidade de lela en internet.
ORELLA PENDELLA
ORELLA PENDELLA Unha web na que atoparedes unha recopilación dos contos, recitados e cancións tradicionais de nenos e nenas en Galicia. Como explican na súa presentación "Na lingua galega hai infinidade de ditos, recitados, cancións, etc.
que acompañaron desde hai séculos as brincadeiras dos/as nenos/as ou as
relacións entre os membros maiores da familia e os máis pequenos.
Hoxe en día, debido ós cambios
producidos nas formas de vida e nas actividades de lecer dos rapaces e
rapazas, corremos o perigo de perder esta riqueza definitivamente. Sen rexeitar radicalmente as novas formas de diversión e coñecemento que
nos ofrecen as últimas tecnoloxías, consideramos que é posible e,
mesmo, moi positivo para as relacións humanas recuperar, coñecer e
practicar os xogos verbais dos nosos avós".
CANAL LECTOR é unha páxina web moi interesante de recomendación de libros infantís e xuvenís editados en español nos diversos países que comparten a lingua. Os libros son seleccionados por equipos de especialistas en literatura infantil e xuvenil entre as novidades que publica a industria editorial, co obxectivo de ofrecer unha información básica sobre cada un dos títulos considerados axeitados para cada idade.
É un recurso para os profesionais que traballan cada día tratando de fomentar a lectura dos máis novos: docentes, bibliotecarios, mestres, promotores de lectura, bibliotecarios escolares, libreiros ou calquera outra persoa que desempeña un labor de fomento da lectura.
Así mesmo é a ferramenta máis rica e solvente deseñada para os pais e nais, avós e avoas que buscan encontrar o libro máis axeitado para cada neno ou novo.
Unha parte interesante dentro da páxina é LOS FUNDAMENTALES, unha antoloxía de textos para
nenas e nenos que van dos 7 aos 18 anos. Son lecturas de autores
imprescindibles, no campo da Literatura Infantil e Xuvenil como Alberti, Elena Walsh, Janosch...
En cada texto pódense encontrar os seguintes apartados: El autor, El texto seleccionado, La palabra mágica, Cuéntame, Nuestro Observatorio e Bibliografía da autora ou do autor.
En cada texto pódense encontrar os seguintes apartados: El autor, El texto seleccionado, La palabra mágica, Cuéntame, Nuestro Observatorio e Bibliografía da autora ou do autor.
0 Comentarios